Tuesday, December 27, 2011

කවිය හා සම්ප්‍රදාය..



මීට මාස 5 - 6 කට පමණ පෙර බින්දිගේ නෙළුම් විලේ සංවාදයක් තිබුණා. ඒ කාලයේ කවි පිළිබඳ මට නං ඒ හැටි වැටහීමක් තිබුණේ නෑ.. අසා රස විඳලා තියෙන හින්දා සහ සහජ යෙන් යම් හැකියාවක් තිබුණු හින්දා කවි වගේ ඒවා ලිවුවා.... ඔය කාලයේ තමයි මට සේන අම්බලංගොඩ ශූරීන් ගේ හරියටම කවි හදන හැටි (ගුරු මුෂ්ටි) කියන පොත කියවලා අමන්දානන්දයට පත් වෙලා ලිපියක් ලිවුවේ.. ඔය ලිපිය බලන්න ආපු මගේ  සයිබරයේ අපූරු හිතවතා තමයි මට නෙළුම් විලට පාර කිවුවේ.. 


අර ගුරුමුෂ්ටි පොත ගෙඩි පිටිං දෙනවට කර්තෲ තුමා වැඩි කැමැත්තක් නැති බව පෙනුනු හිංදා.. මං පුළුවං විදිහට ඒ පොත ඇසුරින් කවි හදන හැටි කියන ලිපි පෙළ ලියන්න ගත්තා..  (තාමත් ලියනවා..පොත ලොකු නිසා නෙවෙයි මගේ වැඩ හිමිං නිසා)

ඉන් මාස කීපයකට පස්සේ හේමදාස ලියනගේ සොයුරාගේ ඇරයුමින් එතුමා විසින් නිර්මිත මුහුණු පොතේ සඳැස සමූහය සමඟ එක්ව කටයුතු කරන්නට ලැබුණා.. මේ කාලය අතිශය සුන්දර වගේ ම දුෂ්කර කාලයක්. ඒත් එහිදී විශාල ලෙස දැනුම බෙදා හදා ගන්නට අපට පුළුවං වුණා..

මේ ලඟකදී සුජීව කොකාවල සොයුරා විසින් බින්දිගේ ඉහත ලිපියට පිළිතුරක් ලෙසින් ලියූ අපූරු ලිපියක් හමු වුණා.එයට පිළිතුරක් ලියන්ට ගියත්.. ඒක කාලයකට පෙර ලියූ ලිපියක් නිසා පෝස්ට් එකක් ලෙස මෙහි දැමීමට මට හිතුණා.. 


සුජීව බොහෝ දේ ගැන බොහොම විවෘතව හිතන කෙනෙක්.. ඔහුගේ එම ලිපිය ගැනත් මං හරිම සංතෝෂයි. ඒ වගේම බින්දි ගේ ලිපියත් ඒකට වැටුණු කමෙන්ටුත්, සුජීව ගේ ලිපියත් කියා පානවා අපේ කවිය ඉවර නෑ කියලා...

මේ මම සුජීවගේ ලිපියට ලියන්ට ගිය කමෙන්ටුව..



සඳැසක හෝ නිසඳැසක භාෂාවේ නිරවද්‍ය බව හා සුන්දරත්වය රැකගෙන නව්‍ය නිර්මාණ කෙරෙහි යොමු වන්නට හැකිනම් වඩාත් සාර්ථක කාව්‍ය නිර්මාණයක් එළියට එනු ඇතැයි හඟිමි. සුලභ සිද්ධියක් දෙස වුව විසල් මනසකින් බැලිය හැකිනම් එතැන නවමු නිර්මාණයකට අවැසි මූලික බීජය තිබේ. තව දුරටත් අවැසි වන්නේ බසත්, සම්ප්‍රදායත් නොනසා නිර්මාණය එළියට ගැනීමය. 


සම්ප්‍රදාය නව ඉසවුවකට ගෙන යාමත්, සම්ප්‍රදාය වැනසීමත් දෙකකි.. එහෙත් අද බොහෝ දෙනා මේ දෙක පටලවාගෙන ඇතැයි මට සිතේ.. අඳුරට ශාප නොකර එක පහනක් වත් දල්වන්නට බැරි නම් දල්වන එකාට ඊරිසියා නොකර සිටීම අපගේ යුතුකමයි..



බස නිසි ලෙස යොදා බැන්දොත් මනාව
තොස නිසි ලෙස දැනෙයි මගෙ කල්-පනාව
විස ඉසි වෙස රැගෙන මේ කවි අනාව
රස විසි වස නොහෙනු බඳු කවි මනාව


මේ කමෙන්ටුව එතන නොදා මෙතන දැම්මේ ඒ පෝස්ටුව ටිකක් පරණ එකක් හින්දා..

Wednesday, December 21, 2011

ප්‍රබා රජ වෙලා..!



ඔන්න ප්‍රබා අපේ රජයේ හමුදාව හොඳට මට්ටු කරලා මේ රටේ රජ වෙලා.. අපි ඉතිං ඉතිපිසෝ ගාථාව කිය කියා බලාන ඉන්නවා මොකක්ද දැන් රටට වෙන්නේ කියලා..  සිංහලයාට ඉතිං සොරි ඩොට් කොම් තමයි,,

මොනවා වුණත් දැං ඉතිං ප්‍රබා අපේ රජා නොවැ.. 
===============================================
මල්ලී.... ගොරෝසු කට හඬකින් ටිකක් සැරට කතා කරනු ඇසී වහා එළියට දිව ගියෙමි... රජා අපේ මිදුලට ම ඇවිත්.. 


සෑර්... මේ උදෙම්ම...? මගෙන් පළමු ප්‍රශ්නය..
මල්ලිව අම්බ වෙන්ඩ කියලමයි ආවේ.. මූ කියපි.



අයියෝ සෑර් ඇස්. ඇම්. ඇස්. එකක් ගැහැවුවනම්.. මං එනවා නේ..
‍යේම බේ මල්ලී.. මට මල්ලිට කියලා සීක්‍රට් වැඩක් කොරගන්න තියෙනවා..



ඒ මොකක්ද අප්පා..? සොරි.. ඒ මොකක්ද සර්..?
මල්ලී මට සිංගල කොල්ලෝ දායක් ඔයා ගන්න ඕනි..
මම ප්‍රශ්නාර්ථයක් මූණේ මවාගෙන බැලුවෙමි..
ඔඳ සිංගල කොල්ලෝ..


ආ.. මේ.. මං වගේ අයද..?
උඹ වගේ අයත් ඕනි..
ඊට වඩා නියම සිංගල කොල්ලෝ..දායක්.. ඔය අසලක කාමිණී වගේ..


හරි.. මොකටද ඔය.. ? 
මල්ලී.. මාත් කොල්ලෙක්.. (ඉස්සර වෙන්ටෑ) මටත් අරි දුකයි ඔය ඔඳ සිංගල කොල්ලො මැරුණු එකට..
(මේ ප්‍රබා.. ම ද? මූට ඇඬෙන්නත් ඇවිත්)



(පරණ)පාර්ලිමේන්තුවෙන් බැරි ද සෑර්..
පිෂ්ෂු කියවාන්ඩ එපා මල්ලී.. මං අදාන්නේ ෂෝ එකක් කාන්ඩ.. ඒකට ඔයි ඉපාටුවෝ අරියන්නෑ..


ඇයි.. සෑර්.. වාචාල වංශ.. එළ කොල්ලනේ.. 


යෙත්ත මල්ලී.. මං ඌට යෙමති කමක් දුන්නා..


එතකොට සර්ගෙ ඇමති මණ්ඩලේ කීයක් විතර ඉන්නවද?
වෙඩිය නේ මල්ලී.. දෙෂීයයි.. ඉටපු කට්ටිය එකෂිය පනායි.. මගේ පනායි..




හිටපු කට්ටියව අයිං කළේ නැද්ද?
මල්ලී මාත් ඉතක් පපුවක් තියෙන කොල්ලෙක් නේ.. උං අඬන ඇටි දෙක්කාම යෙළියට දාන්නෙ කෝමද?


එයාලට කරන්න වැඩ තියෙනවද?
උං මීට කලිං වෙඩ කරාද මල්ලී.. මං උංට කිරිකට් ගාන්න ඉන්ඩෝ ග්‍රවුන්ඩ් එකක් අදලා ඒක එතුලේ ඉන්ඩ කිවුවා.. මාෂෙකට ෂෙරයක් පිටරට ට්‍රිප් එකක් එක්ක යන්නං කිවුවා.. වෙන මොනා අරි ආතල් ඕන්නං කියාන්ඩ ඒවත් දෙන්නාං කීවුවා.. උං ඕකේ..
දෙතුන් දෙනෙක් තමයි බං අවුල්..



ඒ මොකද සෑර්..?
උන්ට එල, දොල, කංකා, වෙවු... ඕනිලු..


නාන්ඩද?
නේ.. මෙනික් කරාන්ට.


ඇස්.. ඇප්.. ගත්තොත් මොකද සෑර්..?
එස්. එප්..? (ප්‍රබා ට පොඩි කැස්සක් මතු විය)
මිනියා.. නං කියාපු බඩුව අයිෂේ.. යේත් ඌ අරි ෂෙරයි නේ.. ?


දුටු ගැමුණු..?
අඩේ.. මට මතාක් වුණේ නේනේ.. තෑන්ක්ස් මල්ලී.. රොම්බ තෑන්ක්ස්..


මුතු හෙට්ටි..?
ෂාහ්: මල්ලී කියලා වෙඩ නේ.. මල්ලී.. ෂුපර් කියන්නේ නිකං නෙවෙයි ආ.. (මාව බදා ගනියි..)
දුමින්ද?
නේ.. මල්ලී .. දුටු ගෙමුණුයි, මුතු එට්ටියි ඉන්නවානං වෙන කවුරුත් ඕන්නේ.. වෙඩේ කොඩ.. 


එතකොට සෑර්.. සර්ලා කියපු අර ඊලම..?
පිෂ්ෂුද මල්ලී.. අපි පොඩි ජෝක්ස් එකක් නේ දෙම්මේ.. උම්බලා උම්බලාගේ පාඩුවේ ඉන්ඩ.. අපේ එවුං උංගේ පාඩුවේ ඉඳියි..

ඒ කියන්නේ සෑර්.. අපි නිදහස්ද? (මා ඇසුවේ පස්වනක් ප්‍රීතියෙන් ප්‍රමුදිතවය)
ප්‍රබා.. බඩ අල්ලාගෙන බිම ඇණ තියාගත්තේය.. ඔහුට හුස්ම ගන්ට අපහසු බව පෙනිනි.. වහා ඔහුගේ ආරක්ෂකයින් වට වුණි. ඔවුහූ මාව අත් අඩංගුවට ගත්තෝය.. ප්‍රබා හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව පැත්තකින් දමා.. ආරක්ෂකයින්ට පළු යන්ට (කච කච ගා) බැන්නේය.. මට ඉනාවක් ඉරවුණා යකෝ.. ඔහු යළිත් කෑ ගෑවේය..

මට තේරුණු හැටියට ඔහු කීවේ මාවත් ඔහුවත් අත හරින්නට විය යුතුය. ඉන්පසු නැවත මා ලඟට පැමිණි ප්‍රබා..



මල්ලී.. මීට කලිං කවදා අරි නිදාසේ ඉටියාද? කියා අසමින් යන්නට හැරුණි..
===============================================
නිදහස කියා ලකුණක් වත් දැක නොමැතී
එනමුදු බොහෝ නිදහස් උත්‍සවද වෙතී
අප හද පතුල තුළ නෙක කටු වැල්ය එතී
හදවත මුදා ගමු පළමුව රැගෙන කැතී




පිංතූරෙ ගත්තෙ මෙතැනින්..









Wednesday, December 14, 2011

කවි හදන හැටි - 8 (සංක්ෂිප්ත කාව්‍ය සිද්ධාන්ත)

කවි හදන හැටි (හැඳින්වීම)කවි හදන හැටි - 2 (සාහිත්‍ය ප්‍රභේද)කවිහදන හැටි - 3 (සුභ ගණයෙන් කවි ලියමු),  කවි හදන හැටි - 4 (වෘත්ත හෙවත් විරිත්)කවි හදන හැටි - 5 (යතිය, එලි සමය, එළි වැට සහ පාද.)කවි හදන හැටි - 6 (දශ මහා ගුණ)කවි හදන හැටි - 7 (දශ මහා දෝෂ) නමින් මේ ගැන කලින් මා ලියූ ලිපි කියවන්නට ඇතැයි සිතමි. මෙම ලිපියද සැකසෙනුයේ සේන අම්බලන්ගොඩ කිවිඳුන්ගේහරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි)   නම් පොත ඇසුරිනි.

* අලංකාරය පිණිස මිස, කවියක් තුළ එකම වචනය පද දෙකක හෝ දෙතැනක හෝ නොයොදන්න
* පදයක කෙළවර (එළිසම) සුරැකීමට ගියේයා, කළේයා වැනි බොරු වචන නොයොදන්න
* කවියක් අලංකාරය සඳහා බොරු නිපාත පද නොයොදන්න.
* පදයක භාගයකින් පටන් ගත් කොටස විසන්ධි කොට ඊලඟ පදයට රහසේම එකතු නොකරන්න
* අදාළ සමාස හැර අසමාන සමාස කවියකට නොයොදන්න
* ස්වභාෂා වචන හැර (අත්‍යවශ්‍යම වචන හැර) වෙනත් භාෂාවන්ගේ නොතේරෙන වචන නොයොදන්න
* චන්දස රැක ගැනීම සඳහා යා-යේ-යෝ ආදී අකුරු අනවශ්‍ය ලෙස නොයොදන්න
* අඩු හෝ වැඩි මාත්‍රා නොයොදන්න
* එකම වෘත්තය හෝ ශ්‍රැතියම භාවිත නොකරන්න
* කාව්‍ය ගායනයේ දී භාව නියෝජන කරන්න
* අසත්‍ය වන කරුණු නොගලපන්න

වර්ණනා කිරීම කවියාගේ කාර්‍යයයි. ඇසට, කණට, නැහැයට, දිවට, ශරීරයට හෝ මනසට ගොදුරු වන දෙය වර්ණනා කිරීම කවියාගේ යුතු කමයි..

පොළොව මතුපිට පමණක් නොව පොළොව යටටම කිමිදීත්, මුහුදු පතුලටම කිමිදීත් අහස සිසාරා පියා සරාත්, විශ්ව ගවේශනයටත් කවියාට ශක්තිය ඇත.

ස්ත්‍රී - පුරුෂ, ලොකු-කුඩා, බාල-මහලු, රජ- ඇමැති, පූජ්‍ය-පුජක සෑම දෙනෙකුම වශීකෘත වන විරිත් අනුගමනය කරන්න. විශේෂයෙන් කමලා, මිණිපොකුරු, වැනි වෘත්තයන් තුළින් උපමා රූපක වැනි අලංකාරයන් උපයෝගී කර ගනිමින් සත් කාව්‍ය නිර්මාණය කිරීමට උත්සාහ ගන්න.

අසත්පුරුෂ වූ මිනිසුන් සත්පුරුෂයන් කරන්නට හැකිවන ආකාරයේ කවි උපයෝගී කරගන්න. කවියෙකුට කවි සමයක් එනම් නීති රීති පද්ධතියක් ඇත.

කවියක් රස ලියමින් රැක සඳැසේ රස රහස
රසයෙන් සරු ගුණයෙන් ගරු වියමන් පිය පහස
නොනසා බස සනසා සිත මුදවා කවි දෝස
කවියෙන් නිති බබලන් සකි එළිකර කවි අහස

(කමලා නම් වෘත්තය)

කවුරු බැලුවත් සතුට වඩනා
ලියමු කවි අපි රසය රඳනා
සොඳුරු විරිතුත් හැඳින අගනා
බඳිමු කවි මල් මිහිර පෙරනා

(මිණි පොකුරු නම් වෘත්තය)

Saturday, December 10, 2011

රන් වන් අනාවක් පතනෙමි පුතුනි මගේ..

අපි කසාද බැඳලා අවුරුදු දෙකක් යනකොට අපේ පුංචි දෝනි අපේ කැදැල්ලට ආවා.. එයාගෙන් අපි පුදුම තරම් සතුටක් සැනසුමක් වින්දත් හැමෝගෙම හිතේ පුංචි අඩුවක් තිබුණා.. ඒ අපේ පරපුර ගෙනියන්ට පුතෙක් නැති අඩුව.. මේක තදින්ම තිබුණේ අපේ දෙමවුපියන්ට. මගේ බිරිඳට ඉන්නේ නංගිලා ම දෙන්නෙක්. ඉතිං එයාලගේ අම්මාටත් ලොකු ආසාවක් තියෙන්න ඇති පුතෙක් ගේ මූණ දකින්න..


ඒ අඩුව සම්පූර්ණ කරමින් මගේ පුංචි පුතා 2009 දෙසැම්බර් දහ වෙනිදා ඉපදුණා... මට එදා දැනුනේ සතුටක් වගේම සැහැල්ලුවක්..




සුරතල් පුතේ නුඹ ඉපැදුණු ඒ           දවසේ 
පුංචිම පුංචි අඩුවත් මැකුණයි           නිවසේ
ඉඳහිට හඬා වැඩිපුර නිදියන             දවසේ
නුඹ තව චූටි කොල්ලෙකි කිරි කැටි වයසේ


නම ගෙනියන්න සිය පරපුරෙ කුමරු වෙලා
නුඹ එන දවස එන තුරු දසැඟිලි      ගැනලා
අත්තප්පච්චි අත්තම්මා සිටියෙ           බලා
නුඹ ඉපදුණේ මගෙ යුතුකම ඉටු       කරලා


කිරි අම්මා දුටුව පළවැනි පුතුනෙ        ඔයා
පුංචිල දෙන්නගේ නැන්දගේ සතුට    ඔයා
අම්මගෙ, අක්කගේ, මගෙ මුළු දිවිය   ඔයා
පුතුනේ හැදෙන් අප හැමගේ කවිය    වියා..


මේ පුංචි පුතු වෙනුවෙන් එදා මගේ හිත කිවූ කවි පෙළක්..


ඊට පස්සේ මගේ පුතා හෙමි හෙමින් ලොකු වුණා.. අලුත් අලුත් දේ ඉගෙන ගත්තා.. අක්කට වඩා දඟ කාරයෙක් වුණා.. ඒත් මගෙ පුතා හරි අහිංසකයි.. ඒ වයසේ අනිත් පිරිමි ළමයි එක්ක බලනකොට නම් දඟ අඩුයි කියලත් හිතෙනවා.. කතා කරන්න නම් ටිකක් පරක්කුයි.. අප්පච්චි කියලා කිවුවේ මේ ඊයෙ පෙරේදා..


ඒත් මගෙ පුතා අපිට දීපු සතුට නම් හරි ඉහලයි.. විවිධ බාධක හින්දා අක්කට තරම් සැපයක් ඔයාට දෙන්න බැරිවුණා කියලා තමයි ඔයාගේ අම්මා නම් කියන්නේ... ඒත් මට නම් හිතෙන්නේ ඔයා සන්තෝසෙන් තියන්න අපට පුළුවං වුණා කියලා..


පහුගිය දවස් වල පුංචි පුංචි දඟ වැඩ ටිකක් කරලා අමාරුවෙත් වැටුණා.. දවසක් පැනඩෝල් පෙත්තක් නහයේ දාගෙන.. කිරි අම්මා ඉස්පිරිතාලෙට දුවලා තමයි පෙත්ත එළියට අරං තිබුණේ..


කොහොම වුණත් මගෙ පුතාට අදට අවුරුදු දෙකක්.. මගේ පැතුම.. යුක්තියට ගරු කරන යහපත් පුතෙක් වේවා කියලයි..






                       නිවසේ සැමත නිතරම දුවපැන          නටන
                       මගෙ සුදු පුතුනි අප හදවත් වල           සරන
                       දින දින උගෙන හොඳ ගති පැවතුම් සොඳින
                       මගෙ රට සිරිය තව තව වැඩි කරනු      මැන

Tuesday, November 29, 2011

ගුරු මවු පිය වරු

අපි පුංචි කාලෙ ඉඳං කොයි තරං දේවල් ඉගෙන ගන්නවද? දරුවාගේ මුල් ම ගුරුවරු ඉන්නේ ගෙදර කියලා නොවැ කියන්නේ.. ඒත් ටික ටික ලොකු වෙද්දී එක එක විදිහෙ පාඩං අපි ඉගෙන ගන්නවා. ඒ දෙගුරුන් ගෙන් විතරක් නෙවෙයි. සමාජ තක්සලාවෙන්, පාසලෙන්, පංසලෙන්, පොත පතින්, ගුවන් විදුලියෙන් හා රූපවාහිනියෙන්. මගේ ජීවිතයේ දී මං පහු කරපු, මගේ හිතේ රැඳුණු ගුරුවර, ගුරුවරියෝ ටිකක් කෘතවේදීව සිහිපත් කරන්න ඕන කියලා හිතුණා.

මුලින්ම සිහියට එන්නේ එකේ පංතියේ (දෙක වසරේ) පංති බාර ගුරු තුමිය. නාවල මිස්. ඒ කාලෙත් නාවල මිස් හුඟාක් වයසයි. ඒත් කරුණාවන්ත හිනාව, කතාව මට යන්තම් මතකයි. ඊ ලඟට 3-4 පංති වලදී ඉංග්‍රීසි උගන්නපු රුවිනි මිස්. කොයි තරම් ආකර්ශණීය කරුණාවන්ත බවක් තිබුණාද රුවිනි මිස් ට. ළමයින්ට පාඩං කියලා දීපු අපූරුව. රුවිනි මිස් තරුණම තරුණයි. රුවිනි මිස් අකාලෙ මිය ගිහින් කියන ආරංචිය ආවේ මිය ගිහිං  අවුරුදු ගානකට පස්සේ. විමලරත්න සර්. පොඩි කාලෙ අපේ ඉස්කෝලේ (දැරණියගල කණිෂ්ඨ විද්‍යාලය) විදුහල්පති තුමා. මෙතුමා ගැන නම් ඉස්සර හිතේ තිබුණේ තරහවක්. මොකද එයා සාධාරණ විදිහට නඩු විසඳුවේ නැති නිසා. ඒත් එතුමගේ නීති රීති ටිකත්, ළමයි ගැන එතුමාගේ තිබුණු දැක්මත් කොයි තරම් උසස් ද කියලා තේරුණේ බොහොම කාලෙකට පස්සේ. වෙලාවට වැඩ කරණ පුරුද්ද මට ඇති කරන්න එතුමාත් පිටිවහලක් වෙන්න ඇති.

ඊ ලඟට  සංගීතය උගන්නපු ඔස්ටින් මුණසිංහ සර්. එතුමාගේ චරිතය දිහා බලලා මම මනුස්සකම ගැන හුඟක් පාඩම් ඉගෙන ගත්තා. මම මහානාමෙට ඇතුල් වෙන කාලෙ විදුහල්පති සුමනසේකර සර් ගේ තරම් හික්මුණු පෞර්ෂයක් මට වෙන කෙනෙක්ගෙන් දැක්කා මතක නෑ. එතුමාගේ යුගය තමයි මහානාමේ ස්‍වර්ණමය යුගය මං හිතන්නේ..

උසස් පෙළ ගණිත විෂයන් උගන්නපු (ටියුෂන්) සුමේධ උඩවත්තගේ සර් මගේ චින්තනයට සෑහෙන්න බලපෑවා. එතුමා නිසා තමයි මං හිතන්න පෙළඹුනේ කියලා මට හිතෙනවා. අද අපේ රටේ බොහෝ දෙනා හිතන්නේ නැති ගතියක් තියෙනවා. සල්ලි පසු පසම දුවනවා.. තමන් යන පාර ගැන අවබෝධයක් ගන්න හැටි, හිතන හැටි ඉගැන්වූ සුමේධ සර්ට ඉතිං අපි ණය ගැතියි.

උ/පෙ රසායන විද්‍යාව උගන්නපු වසන්ත ජයසූරිය සර් ගෙනුත් බොහෝ දේවල් ඉගෙන ගත්තා. එතුමා ඒවා කියලා දුන්නා ම නෙවෙයි. ඒත් ඒ චරිතයෙන් ඒවා පෙනුනා. සමහර ඒවා කියලත් දුන්නා.

පසු කාලෙක ස්වයං අධ්‍යයනයේ යෙදෙන්න වුණු වෙලාවට සුමේධ සර් හා වසන්ත සර් දීපු අදහස් ගොඩක් ප්‍රයෝජන වුණා.

කුමා ඉද්දමල්ලෙන සර් ගෙ WISDOM වැඩසටහන තුළිනුත් බොහෝ දේ ඉගෙන ගත්තා. ඒ කාලේ දැන් වගේ අති දැවැන්ත මුදලක් පාඨමාලා ගාස්තුව විදිහට ගත්තේ නෑ. ඔය කාලයේම මං කියවපු දයා රෝහණ මහත්තයාගේ හා සුමනදාස සමරසිංහ මහත්තයාගේ පොත් වලිනුත් සෑහෙන්න යමක් ලැබුණු බව කියන්න ඕනි.

දැනට මං ජීවිකාව කරගෙන යන "Software Development" වලට ගුරුහරුකම් ලැබුණේ ධම්මික වික්‍රමසිංහ අයියා ගෙන්. ඔහු නියමෙට ඒ සඳහා මඟ පෙන්නුවා.. ඒ වෙනුවෙන් ඔහු මුකුත්ම බලාපොරොත්තු නොවුන එකයි වටිනාම දේ. ඔහු  අපෙන් ඉල්ලුවේ තවත් ඒ වැනි අයට අත දෙන්න කියලයි. ධම්මික අයියා මට පූර්වාදර්ශී ගුරුවරයෙක්...

මෑත කාලයේ මං කියවපු සේන අම්බලන්ගොඩ මහත්තයා ලියපු හරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි) පොත මගේ කවි නිර්මානකරණයේ ඉදිරි ගමනට ලොකු පිටිවහලක් වුණා.

තවත් මට නොයෙක් පාඩම් කියා දීපු ගුරුවරු ඉන්නවා ඒ ගුරුවරුන්ටත්, ඉහතින් කියපු ගුරුවරුන්ටත් බොහොම පිං! මාව අද මෙතැනට ගෙනාවට..

පුංචිම පුංචි දරුවෙකු විදිහට ඉඳලා
එක එක අලුත් දේ හෙමිහිට ගෙන අහුලා
දැන් නම් ඉතින් මැදි වයසත් ලං කරලා
බැලුවා මඟ දිගට හිටි ගුරුවරු හොයලා

ඒ ගුරුවරුන් මට දුන් දැනුමත් සමඟ
මා නිතරම ගියේ දහමට ලැදි සුමඟ
හැම දෙන අතර බෙදමින් ලද දම් එමඟ
මම හිස නමා පුදදෙමි තුති බැතිනි රඟ




.

Friday, November 25, 2011

සිනා නො ම සෙන් දසන් දක්වා



පෙකනිය...............................නො දක්වා
සළු ඇඳ බොලට............................දක්වා
නො පා තන ................................සක්වා
සිනා නො ම සෙන් දසන්...............දක්වා

මතක විදිහට මේක තිබුණේ කාව්‍යශේකරයේ. ඉතිං මේක අපේ ගෑණු ළමයින්ට දෙන උපදෙසක්.. වැඩේ කියන්නේ අපේ ගෑණු ළමයි මේකෙන් ආරස්සා කරන්නේ අන්තිම පදේ විතරයි.. ඒකත් හැම වෙලේම නොවෙයි.. කුළුපග නොවන අය ඉස්සරහා.. දැං අපේ පිරිමි ළමයිනුත් ඒ ක්‍රමේ ම අනුගමනය කරනවා..

මීට අවුරුදු 5 කට ඉස්සර අපි හිටියේ අවිස්සාවේල්ලේ.. මං ඉස්කෝලෙ ගියේ කොළඹ නොවැ.. ඉතිං ඉස්කෝලෙ යන කාලෙත් ඊට පස්සෙත් බස් වල යන එනකොට, පාරෙදි හම්බ වුණාම දැනගෙන හිටියත් නැතත් බොහෝ දෙනෙක් අපිත් එක්ක හිනාවෙනවා.. ඒක බොහොම සාමාන්‍ය දෙයක්. ඒත් එයින් හිතට පොඩි සුවයක් තියෙනවා.. ගෑණු, පිරිමි කියලා වෙනසක් නෑ.. ඒ හිනාව දසන් දක්වලා වෙන හිනාවක් නෙවෙයි.. පොඩ්ඩක් තොල්පට එහාට මෙහාට කරලා කරන මන්දස්මිතයක්..

2007 අවුරුද්දේ අපි මහරගමට ආවා තාවකාලික පදිංචියට.. අනේ මෙහෙ මිනිස්සුන්ට එහෙම පුරුද්දක් නෑ.. උදේ හවස දැක්කත් උඩ බලාගෙන හරි, බිම බලාගෙන හරි යනවා මිසක මේ අය හිනා වෙන්නේ නෑ.. මට මේකට හුරු වෙන්න සෑහෙන්න අමාරු වුණා.. අවුරුදු හතරක් ගෙවිලා මීට අවුරුද්දකට කලිං අපි ආයෙත් අවිස්සාවෙල්ලේ ගියා. ආයෙත් පුරුදු විදිහට හැමෝත් එක්කම හිනාවෙලා ඉන්න පුළුවං කියලා හිතේ පුංචි බලාපොරොත්තුවක් එක්ක මුහු වුණු සතුටකුත් තිබුණා..

අනේ ඒත් දැං අවිස්සාවේල්ලටත් ලෙඩේ බෝ වෙලා.. අඳුරන්නේ නැති අයත් එක්ක හිනා වෙන්නේ නෑ.. හැමදාම උදේ බස් එකේ දැක්කත් හිනා වෙන්නේ නෑ....

කාලය මැවු වෙනසක අරුමේ...

මං අද දැක්කා දැන්වීමක්. ඒක දන්තාලේප දැන්වීමක්. ජාතියේ සිනහව නැවත පුබුදන්න නම් ඒ දන්තාලේපය පාවිච්චි කරන්න කියලයි ඒකෙන් කියන්නේ.. අනේ හොඳ වෙලාවට මං නං පාවිච්චි කරන්නේ ඒ දන්තාලේපය.. අනෙක් අය වෙන එකක් වෙන්න ඇති..

මේක කියවන යාළු මිත්‍රයන්ගෙන් මං ඉල්ලන්නේ අපේ සිනහව අතුරුදන් කරන්න එපා.. ඒ පුංචි හිනාව දවසේ වැඩකටයුතු ටික සංතෝෂෙන් කරගෙන යන්න කොයි තරම් වටිනවාද? අපි කාටත් නොමිළේ දෙන්න පුළුවන් සිනහව ලෝබ කමට තියං ඉන්න එපා.. එය හැමෝටම බෙදන්න... 



ආයිත් අපි හිනාවෙන ජාතියක් වෙමු..!

අඳුනන, ......................................නාඳුනන
මඟ තොට කදී ...............................හමුවන
හැම හා......................................සිනාවෙන
සොඳුරු මිනිසුන් වෙමුද ................හැම දෙන



පිංතූරෙ ගත්තෙ මෙතැනින්..

Wednesday, November 16, 2011

කවි හදන හැටි - 7 (දශ මහා දෝෂ)

කවි හදන හැටිකවි හදන හැටි - 2කවිහදන හැටි - 3,  කවි හදන හැටි - 4කවි හදන හැටි - 5කවි හදන හැටි - 6 නමින් මේ ගැන කලින් මා ලියූ ලිපි කියවන්නට ඇතැයි සිතමි. මෙම ලිපියද සැකසෙනුයේ සේන අම්බලන්ගොඩ කිවිඳුන්ගේහරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි)   නම් පොත ඇසුරිනි.


1. අපාර්ථ දෝෂය
අර්ථයක් නොමැතිව බඳිනා ලද කවි අපාර්ථ දෝෂයට ලක්වේ. මෙබඳු කවි විනෝදයට කීමට හැකි වෙතත් කාව්‍යමය වටිනාකමින් තොරය.

උදාහරණයක්...
අම්මා ගියා උදයෙම බස් එකේ නැඟ
මදුරුවො කාල' තවමත් රිදෙනවා ඇඟ
රතු මල් පිපී ලෙල දෙනවා දෙපස මඟ
නිල් පැහැ අහසෙ' ඉර පායා දිලෙන රඟ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ව්‍යතර්ථ දෝෂය.
කවියක පළමු අර්ථයට විරුද්ධ හෝ එම කාරණය සනාථ නොවන යමක් පසුව පැවසීමෙන් මෙම දෝෂය ඇතිවේ.
උදාහරණ(හංස සංදේශය 41 කවිය)
රණවාපිය ලෙහෙ වතුරෙන් ගත් තරග
පුරවාපිය සොන් සිවලුන් සිත් සමඟ
කරවාපිය අඟණන් සිත් විරහ ගඟ
බැදවාපිය කිතු දද අට දිගු යටග


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ඒකාර්ථ දෝෂය
එකම අර්ථයක් දෙන වචන කීපයක් එකම කවියක් තුළ යෙදීම ඒකාර්ථ දෝෂය නම් වේ. අලංකාරය පිණිස එකම වචනය නැවත නැවත යෙදීම ඒකාර්ථ දෝෂය නොවන බවත් එකම තේරුම දෙන වචන විවිධ තැන් වල යෙදීම වරදක් බවත් කිව යුතුය.

උදාහරණ:

නෙක රස අතර කවි රස යට කැමති වෙමී
සතුටින්, තුටින් නිරතුරු මම සිනාසෙමී
කඳුළින් මිදෙමි, තරහින් නම් නොම තැවෙමී
නිදුකින්, නිරෝගිව වෙසෙනට මම පතමී..

මෙහි දෙවැනි පදයේ සතුටින් හා තුටින් යන වචන දෙකෙන්ම කියැවෙන්නේ එකම තේරුමය. එය වරදකි...
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. සසංශය දෝෂය:
කවියක් තුළ ඇති වචන පිළිබඳ යම් සැකයක් ඇති වන්නේ නම් එය සසංශය දෝෂය වේ.

උදාහරණ: (ගිරා සංදේශය 245 වැනි කවිය)
දෙසන දහම් දනවන කැර විනාශය
සොබන එයති සඳුගේ ගුණ නිවාසය
නදන වදන් නළඟන පෑ විසේසය

රඟන පවර රඟබිම් විය සබාසය


මෙහි සබාසය කියූ විට ස්වභාෂාවද නැතහොත් ෂඩ් භාෂාවද යනුවෙන් සැකයක් මතුවනු ඇත.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. අපක්‍රම දෝෂය :
කවියක් පබැඳීමේ දී සාමාන්‍ය ක්‍රමයට පටහැණිව යමක් පවසා ඇත්නම් එය අපක්‍රම දෝෂයට ලක් වේ..

උදාහරණ:

උදේ නැගිටිනවා
හොඳටෝම බත් කනවා
අඳින පළඳිනවා
මුහුණ සෝදා වැඩට යනවා

මෙහි කෑමෙන් පසුව ඇඳ පැළැඳ, මුහුණ සෝදා, වැඩට යන බැවු පවසයි..
එහෙත් ඇඳ පැළැඳ ගැනීමෙන් පසු මුහුණ සෝදන්නේ නැත.. එහෙයින් මෙය අපක්‍රම දෝෂයට ලක්වේ..



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. ශබ්ද හීන දෝෂය:

ව්‍යාකරණ වරද්දවා බඳින ලද කවි මෙම දෝෂයට ලක්වේ.

සොඳුරිය ම'සිත නිරතුරු හැඬවූවාය
විටකදි සෙනෙහෙ විටකදි සැර වූවාය
මගෙ හද බැඳි සෙනේ මම පැවසූවාය
එනමුදු ගලක් බඳු හද උණු නූවාය



මෙහි " මම පැවසූවාය" හා "හද උණු නූවාය" යන තැන් වල ව්‍යාකරණ දෝෂ තිබේ.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 

7. යති බ්‍රෂ්ඨ හෙවත් යති හීන දෝෂය
යතිය හෙවත් නැවතීම තිබිය යුතු තැන නොතැබීමෙන් යති හීන දෝෂය ඇති වේ..

උදාහරණ: (ගුත්තිලය 504 වැනි කවිය)
සුර පුර සිරි සියල්


පැවසූ තමන් මෙතෙපුල්
රිවි කිරණින් නිමල්
පුබුදු කරවිය දනන් මනවිල්


මෙම කවියේ දෙවැනි පදයේ අවසානය මෙතෙපුල් යැයි යතිය තැබිය යුතු මුත් තෙවැනි පදයේ රිවි කිරණින් කියා සමාස ගත කොට ඇති අයුරු ඔබට පෙනෙනු ඇත. එසේ හෙයින් යති හීන දෝෂය ඇත.
**
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
8. භින්න වෘත්ත දෝෂය :

විරිතට අවශ්‍ය මාත්‍රා අඩු හෝ වැඩි වීම නිසා භින්න වෘත්ත දෝෂය ඇති වේ.

මගෙම අත පතා

පැමිණි රසවතා
සුවය දෙන ඉතා
යහ ගුණ බොහො ඇතා


මෙය 'මධුමතී' නම් විරිතෙන් බැඳුන ද, අවසන් පදයෙහි මාත්‍රාවක් වැඩි බැවු පෙනේ..
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9. විසන්ධි දෝෂය
සන්ධි කළ යුතු වචන සන්ධි නොකොට විසන්ධි කිරීම නිසා විසන්ධි දෝෂය ඇති වේ..


උදාහරණ: 


වවුලා -- මාත්‍රා 4
වවුල ආ  -- මාත්‍රා 5


කවියක මෙසේ යොදා ගැනීම විසන්ධි දෝෂයයි...
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
10. විරෝධී දෝෂය:
විරෝධී දෝෂය හය ආකාරයකට ඇති වේ.


 දේශ විරෝධී, කාල විරෝධී, කලා විරෝධී, ලෝක විරෝධී, න්‍යාය විරෝධී, ආගම් විරෝධී ආදී වශයෙනි..


දේශයක නැති දෙයක් තිබෙනවා සේ පෙන්නීම දේශ විරෝධී වේ...
රාත්‍රී කාලයේ පිපෙන මල් දහවලේ පිපුණා යැයි කීම හෝ ග්‍රීෂ්ම සෘතුවේදී ගඟක් පිටාර ගලනවා යැයි කීම කලා විරෝධී ය.
කලා විරෝධී

නැටුම් ගැයුම් ආදී විවිධ කලා ශාස්ත්‍රයන් වලට අදාල යම් කරුණු වෙනස් ආකාරයකට කීම හෝ ලිවීම කලා විරෝධී වන්නේය.


ලෝක විරෝධී
ලෝකයේ සිදුවන දෙයක් සාමාන්‍ය පටිපාටියට විරුද්ධව සිදුවනවා යැයි කීම ලෝක විරෝධී දෝෂයයි.. බල්ලාට කකුල් හයක් ඇතැයි කීම උදාහරණයකි..


න්‍යාය විරෝධී..
කිසියම් න්‍යායකට විරුද්ධව කියැවෙන කවිය න්‍යාය විරෝධී වන්නේය. 


ආගම් විරෝධී


කිසියම් ආගමකට විරුද්ධව තනන කවියක දී එය සත්‍යයෙන් පිටතට ගෙන යෑම ආගම් විරෝධී වන්නේය.


=================================================================================

Thursday, November 10, 2011

සුබ උපන් දිනක්.. සොඳුරිය..!

කසාද බඳින්නට පෙර බොහෝ ලාමක ජීවිතයක් ගෙවූ ඔයා, වගකීම් බහුල යුග දිවියට හැඩගැහුනු හැටි ඇත්තටම අපූරුයි.. 


මට, මගේ අම්මට-අප්පච්චිට, ඔයාගේ අම්මට, ඔයාගේ නංගිලාට, මගේ අක්කට, අපි කාගේත් දරුවන්ට වගේම අපේ මිතුරන්ට ඔයාගේ ඇති ලෙංගතු හිත මගේ හිතේ හැම විටම ඔයා ගැන තියෙන ගෞරවය දෙගුණ තෙගුණ කරනවා. 


මගේ දෙමාපියන් ගැන මට වඩා සොයා බලන්නේ ඔයා. ඒක මට පුදුම තරම් ශක්තියක්, සැනසීමක්. එයාලගේ ආසාවන් ඉටු කිරීම ඔයාගේ සිහිනය වෙලා තියෙනවා දැක්කම මට පුදුමත් හිතෙනවා.. ඔයා ඇත්තටම සංසාරේ පතාගෙන ආපු සහකාරිය වෙන්ට ඇති කියලා මට හිතුණු වාර අනන්තයි.. ඊ ලඟ භවයේ දී මං ඔයාව පතන්නේ නෑ කිවුවට,  මං නැවත  ඉපදුණොත් ඔයාව ලබන්න මගේ කිසිම අකැමැත්තක් නෑ.

අපි දන්න කියන ඕනෑම කෙනෙකුගේ යහපත වෙනුවෙන් ඕනෑම පාඩුවක් කරගත්තාට ඔයා මට වචනයක් වත් කියන්නේ නෑ. ඔයත් ඒ මඟේ ම  යනවා විතරයි. ඒක මගේ හිතට ලොකු සහනයක්..

දරුවෝ දෙන්නා මට වඩා ඔයාට ආදරය කරන එකේ මොන වරදක්ද? ඔයා නොවැ එයාලගෙ වැඩ වලින් වැඩි හරියක් කරන්නේ..

හොඳ විතරක් කිවුවට ඔයාගේ සුළු සුළු වැරදිත් තියෙනවා.. ඒත් මගේ තියෙන සුළු වැරදි ඉවසන එකම ඒ සුළු වැරදි අමතක කරන්ට මදැයි..



දුකාහද ගී පොතපංසල් හංදිය බ්ලොග් ලියන දුකා, තිස්ස අයියා සහ කල්හාර මලයා ට එයාලගේ ප්‍රියම්බිකාවන් ගැන දැනුනා වගේ ම ලෙංගතු කමක් මටත් ඔයා ගැන දැනෙනවා..

ඔයාට ලස්සන හීන තියෙනවා.. මට ඒවා හැබෑ කරන්න බලාපොරොත්තු තියෙනවා.. ඒත් ඒකට තව කල් තියෙනවා..

ඒ ඔක්කොටම ඉහළින් මට එක හීනයක් තියෙනවා.. ඔයා ඒක දන්නවා.. ඒකට ඔයා මට උදවු කරන්න.. පුළුවන්නං මගෙත් එක්ක ඒ ගමන යන්න එන්න..



සුබ උපන් දිනක් සොඳුරිය..

විටකදි මට මවකි, තව විටකදි දුවකී

පිටතදි කට සැරයි, එනමුත් සිරි දුවකී
හිතරැදි දුවට, පුතු හට ආදර මවකී
දුකකදි කෙනෙකුගේ ඔබ නම් දෙවඟනකී


මගෙ මවු පියන් ටත් ඔබ දියණිය වූවා
ඔවුනගෙ ලෙඩ දුකේ ඔවුනට සැලකූවා
ඔබෙ මව හටත් හැකි හැම විට ළංවූවා
සත්තයි සොඳුරියේ එය මා පිනවූවා


ඔබගේ පැතුම් එකිනෙක ඉටු කර ලන්න
මම වෙර දරමි සොඳුරිය එය පිළිගන්න
හැම විට නොහැක සිතු පැතු දේ ලැබගන්න
සැනසුම හදෙහි හැකි හැම විට රැක ගන්න


ජීවන ගමන් මඟ තුන් තිස් වැනි කණුව
පීඩන මැදින් පසු කළ සොඳුරිය දනුව
නීරස නොවෙයි රස වෙයි ලෝ දම් අනුව
වීරිය කළොත් අට ලෝ දහමට අනුව

Wednesday, October 19, 2011

කවි හදන හැටි - 6(දශ මහා ගුණ)

කවි හදන හැටිකවි හදන හැටි - 2කවිහදන හැටි - 3,  කවි හදන හැටි - 4කවි හදන හැටි - 5 නමින් මේ ගැන කලින් මා ලියූ ලිපි කියවන්නට ඇතැයි සිතමි. මෙම ලිපියද සැකසෙනුයේ සේන අම්බලන්ගොඩ කිවිඳුන්ගේහරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි)   නම් පොත ඇසුරිනි.


කවි පබැඳීමේ දී එම කවි තුළ තිබිය යුතු ගුණාංග දහයක් "දශ මහා ගුණ" වශයෙන් විස්තර වේ..


1. ප්‍රසාද ගුණය
කවියක් කියැවීමේ දී හෝ ඇසීමේ දී ඉතා පැහැදිලිව කවියේ අදහස කියවන්නාට තේරුම් ගොස් මනරම් චිත්‍රයක් මැවෙන්නේ නම් එම ගුණය ප්‍රසාද ගුණය නම් වේ..
උදා:-
ගොඩ මඩ දෙකම සරු සාරය -- පළ බරය
කටුරොද ගම්මාන තරමක ------ පිටිසරය
ඒ ගම මැදින් ගලනා ගඟ ------- මනහරය
කඩමණ්ඩිය පිහිටියේ ගම ---- කෙළවරය




2. ඕජස් ගුණය
ඕජස් ගුණය යනු එක්වරම අර්ථය තේරුම් ගැනීමට අපහසු වන සේ සමාස යොදමින් අර්ථවත් කවියක් නිර්මාණය කිරීමයි.


3. මධුරතා ගුණය
කවි රසය ඉස්මතු වන සේ මධුරවත් අර්ථ පූර්ණවත්  බඳිනා ලද කවියක මධුරතා ගුණය ඇතැයි කියනු ලැබේ..


4. සමතා ගුණය
පද හතරෙහි ම එක සමානව අකුරු යොදා තිබීම හා මෘදු වර්ණ වර්ගාන්තයෙහි යෙදීම සමතා ගුණය නම් වේ..
කුඩ සහ සුපිපි ---------------- නා
පුවක් මල් වල් විදු ----------- නා
සපු මල් පහනි ---------------- නා
කරන පුද වැනි එවර සුර ---- නා
(කාව්‍ය ශෙඛරය 1 සර්ගයේ 59 වැනි කවිය)
5. සුකුමාරතා ගුණය
න,ම, ද ආදී කෝමල අක්ෂර බහුලව යොදා නිර්මාණය කරන කවි වල සුකුමාරතා ගුණය ඇත.


6. ශ්ලේෂතා ගුණය (සිලෙසිතා)
වැඩිපුර ලඝු අකුරු යෙදීමෙන් ද, එකම ආකාරයක අකුරු ලං ලංව පිහිටුවීමෙන්ද ශ්ලේෂතා ගුණය මතුවේ..


කිවි කිවි කඳ කුමරු
අහත සිව්වන ගුරු ගුරු
සරසවිය සුර ගුරු
මෙපුර වනතොත් මඳක් වෙති සුරු
(කාව්‍ය ශෙඛරය 1 සර්ගය 38 කවිය)


7. උදාරතා ගුණය
කවිය කී විටදීම යම් අයෙකුගේ ශක්තිය, බලය, වීර්යය, ගෞරවය ආදිය කියැවේ නම් එය උදාරතා ගුණය සහිත කවියකි..


8. කාන්ති ගුණය
යම් කිසි ඉතිහාස ගත දෙයක් ඉතා මැනැවින් හෙළි කිරීම තුළින් කාන්ති ගුණය මතු වේ...


9. අර්ථ ව්‍යක්ති ගුණය
කවිය කියන විටම එහි අර්ථය තේරුම් ගැනීමට හැකිනම් එහි අර්ථ ව්‍යක්ති ගුණය ඇත.


10. සමාධි ගුණය
සම්මත ලෝක ව්‍යවහාරයන් ඉක්මවා නොයන සේ කිසියම් වස්තුවක පිහිටි ගුණය වෙනත් වස්තුවකට ආරෝපණය කිරීමෙන් සමාධි ගුණය ඉස්මතු වේ...



Wednesday, October 12, 2011

කවි හදන හැටි - 5(යතිය, එලි සමය, එළි වැට සහ පාද.)

කවි හදන හැටිකවි හදන හැටි - 2කවිහදන හැටි - 3,  කවි හදන හැටි - 4 නමින් මේ ගැන කලින් මා ලියූ ලිපි කියවන්නට ඇතැයි සිතමි. මෙම ලිපියද සැකසෙනුයේ සේන අම්බලන්ගොඩ කිවිඳුන්ගේහරියටම කවි හදන හැටි (ගුරුමුෂ්ටි)   නම් පොත ඇසුරිනි.


යතිය.
යතිය යනු විරාමයයි. කවියේ අතරමග නවතන තැන් යතිය යනුවෙන් දැක්වේ. යතිය තැබීමෙන් වචන වලට හානියක් නොකොට දිවට පහසුවෙන් වචන හසුරුවා ගත හැකිය.

එලි සමය.
කවියක් පබැඳීමේදී එලිසමය අත්‍යවශ්‍ය වන හා අත්‍යවශ්‍ය නොවන විරිත් තෝරා බේරා ගතයුතුය. කවියේ පද වල කෙළවර පිහිටා ඇති අවසන් වචනයේ අකුරු තුළින් එලි සමය නිර්මාණය වේ.


එලි වැට.
එලි වැට යනු කවියක මුල් වචනය හෝ වචනයක කොටසක් පද හතරෙහිම එකම අයුරකින් යෙදී තිබීමයි. එලිවැට මුල මෙන්ම මැදදී ද රැකිය හැක. එසේ කිරීමෙන් කවියට බොහෝ සෙයින් අලංකාර එකතු වේ.

කල බල නොකළ මිහිතල පතළ බල කඳින්
කුල මල සකල සිතතුල නොබල හෙළ තෙදින්
දල නල කසල විසිකළ වෙරළ රළ තදින්
හල කල කොමල ලෙස බල සුදිල කැළ මැදින්

මෙම කවියේ මුල්ම වචනයේ සිට අවස්ථා හයකදී එලිවැට යෙදී අවසන එලිසම ද හොඳින් රැකී ඇති අයුරුත් යවහන් දොසින් මිදී ඇති අයුරුත් බලන්න...


පාද.

කවියක පළමු හා දෙවැනි පද පූර්වාර්ධය ලෙසත් තෙවැනි හා සිව්වැනි පද පශ්චිමාර්ධය ලෙසත් සැලකේ.

දෙවැනි හා සිව්වැනි පද සමපාද ලෙසත් පළමු හා තුන්වැනි පද විෂම පාද ලෙසත් සැලකේ.


කවියක එලි සමය සුරකිමු නිතර අපි
එලිවැට සමඟ යනු ඇත එහි අඳුර කැපී
යතියෙන් සදමු ඉඩ පද'තර මිහිර පිපි
පදයෙන් පදය අමුණමු මුතු විලස හැපී

Saturday, October 1, 2011

සැනසිල්ල


++++++++මෙය මා කෙටිකතා තරඟයක් සඳහා ඉදිරිපත් කළ කෙටි කතාවකි. එහි තිබූ අඩුපාඩු කීපයක් සකසා මෙහි පල කරමි+++++++



උපාලිත් කදිරවේලුත් අවුරුදු ගණනක් එකට රාජකාරි කළද, දෙදෙනා එකිනෙකා හා කතා කර ඇත්තේ බොහොම අඩුවෙනි. බොහෝ සංවේදී මිනිසෙකු වූ  වේළුට උපාලිගේ මේ හැසිරීම ඉහිලුම් නොදෙයි. අලුතින් පැමිණි සමන්  වේළුගේත් උපාලිගේත් හොඳ හිතවතෙක් වූයේ ඔහුත්මේ දෙදෙනා මෙන්ම ඉතා සංවේදී, මිත්‍රශීලී අයෙකු නිසාවෙනි. එහෙත් මේ දෙදෙනා අතර ඇති නිහඬ බව සමන් තුළද කුකුසක් ඇතිකළේය. උපාලි  වේළු සමඟ පමණක් නොව අනෙක් ද්‍රවිඩ ජාතිකයින් සමඟද හරි හැටි කතා නොකරන බව සමන් නිරීක්ෂණය කළේය.


ප්‍රභාකරන් තාම මරා ගන්ට බැරි වුණා නේ
පිළියන්දල බෝම්බය පිපුරුණු දාට පහුවදා සමන් උපාලි සමග කතාවට මුල පිරුවේ යටි හිතේ තවත් අදහසක් ඇතුවය
ප්‍රභාකරන්ව මැරුවා කියලා ප්‍රශ්නේ විසඳෙන්නේ නෑ නේ. ප්‍රශ්නේ යට යනවා විතරයි
උපාලිගේ අදහස සමන් හිතුවාට වඩා වෙනස්
අපේ ඉන්න කට්ටියත් කොටි දන්නේ නෑ? සමන් තවත් හීයක් අඳුරේ විද්දේය
ඔය වගේ කතා කියනවා තියා හිතන්නවත් එපා සමන්. අපිත් එක්ක ඉන්න මිනිස්සු ගැන ඔයාට එහෙම සැකයක් තියෙනවද ඇත්තට? මෙවර පැනය උපාලි ගෙනි
සමන් කතා කරන්නට සැරසුණද උපාලි නැගිට ගියේ හදිසියේ භාර දෙන්නට ලිපි ගොනුවක් ඇති බැවු කියමිනි.

=========================================================================


වේළුලුගේ දරුවාට අසනීප වෙලා ලු
මොකක්ද
හදවතේ සැත්කමක් ලු. සෑහෙන ගාණක් යයි මයෙ හිතේ..
දැං ඉතිං කොහොමද සල්ලි හොයන්නේ
ජනාධිපති අරමුදලින් භාගයක් දෙනවලු. ඉතුරු ටික නං හොයා ගන්න වෙනවා.
අපි කොහොම හරි උදවු කරමු. උපාලි නැගිට යමින් කීවේ තිර හඬකිනි. සමන් කල්පනා කළේ උපාලි කොහොම මිනිහෙක් දැයි කියාය.

=========================================================================
මේක ජීවිතයක් සම්බන්ධ ප්‍රශ්නයක්. මේ ජීවිතේ බේර ගන්න ඕනි.
වගේම අවංක කම පිළිබඳවත් ප්‍රශ්නයක්.
දැං ආයෙත් බාලරාම් ගේ කවුරුවත් එන එකක් නෑ.
වුණත් බැරි වෙලාවත් හොයාගන්න පුළුවං වුණොත්.


උපාලි පෝටිකෝවේ මේ අත ඇවිදිමින් තමන්ගේ යටි හිතත් සමගම තර්ක කරයි. ඔහුට රෑ බෝ වී ඇතුවා දැනුණේ නැති තරම්ය.

... මෙන්න තේකක් ගෙනාවා. මොනවද ඔය හැටි කල්පනා කරන්නේ ?
කල්පනා කරන්නද දේවල් නැත්තේ? උපාලි ප්‍රශ්නයකින්ම පිළිතුරු දෙමින් පුටුවක ඉඳගනියි
පුතා ගේ පිටි එක නම් ඉවරයි
ම්..ම්.. දැනට අපේ කිරිපිටි වලිං දෙමු. දැං අවුරුද්දකටත් කිට්ටුයිනේ..!සුසුමක් පිට කරමින් ළය සැහැල්ලු කරගත් උපාලි තේ කෝප්පය තොල ගාන්නේ ප්‍රශ්න සියල්ල විසඳූ ලෙසිනි


මවු පියන් දරුවන් දෙදෙනෙක් නඩත්තුව දැන් ලේසි පහසු නොවේ. මතක ඇති කාලයක විනෝදය වෙනුවෙන් කිසිදු මුදලක් වියදම් කළායැයි උපාලිට මතක නැත. උපාලි විය පැහැදම් කළේ ඉතා අරපරිස්සමිනි. එහෙත් තමාගේ යුතුකම් මඟ හරින්නට ඔහු කිසි විටකත් කැමති වූයේ නැත. පුතුට ළදරු කිරිපිටි තිබුණා නම් හොඳ බැවු ඔහු දනී. එහෙත් ප්ලේන්ටි උගුරෙන් ජීවත් වන දරුවන් වෙසෙන රටේ තම පුතු එතරම් අසරණයෙකු නොවන බවට ඔහු යළිත් තම හිත සමග තර්ක කරයි.


=============================================================================================================

83 කරදර වුණේ නැත්නං අපට පුතාගේ වැඩේ මේ තරං අමාරු වෙන්නේ නෑ
වේළු, සමන් සමග කීවේය
ඇයි  වේළුලාටත් කරදර වුණා කාලේ
වෙනදා නැගිට යන උපාලි කතාවට සවන් දෙයි
ගැන කතා කරලා වැඩක් නෑ දැං. මගේ පවුලෙං ඉතුරු වුණේ මායි, මල්ලියි විතරයි. වසන්තිලාගේ පවුලෙං වසන්ති විතරයි. අපි දෙගොල්ලන්ගෙම දේපොළ. වැඩක් නෑ ඕවා කතා කරලා.. වේලු කියන්නේ හැඬුම්බර හඬිනි. තුළ කලකිරීම මුසු වුණු තරහක්ද ඇතැයි සමන්ට සිතුණි.
=============================================================================================================


දැං නං මේක අහක දාන්නම බෑ. මට යුතුකමක් තියෙනවා මේක එයාලට දෙන්න.
ඔවු. එයාලට 83 බොහෝ දේ අහිමි වෙලා තියෙනවා. ඒ ඇත්තෙන්ම යුතු කමක්.


කලකට පසු උඩු සිතට යටි සිත අවනත වූ අයුරු කල්පනා කළ උපාලි ගේ මුවෙහි සිහින් සිනාවක් ඇඳී නැතිවී යනු පෙනුණිවේළු මට ඔයත් එක්ක ටිකක් කතා කරන්න ඕනි. අපි ටිකක් එළියට යමුද? උපාලි යෝජනා කළේය
=============================================================================================================


මොනවද ඔයාලට 83 නැතිවුණු දේපල?
අපේ තාත්තගේ බයිසිකල් කඩයක් තිබුණා. වසන්තිලාට රත්තරං බඩු සාප්පුවක් තිබුණා
සාප්පුව තිබුණේ කොහේද
කවදාවත් නැති උනන්දුවකින් උපාලි ඇසුවේ වේළුව පුදුමයට පත්කරවමිනි.
දැරණියගල
ඔහු පිළිතුරු දුන්නේය.
මුදලාලිගේ නම? උපාලිගෙන් තවත් ප්‍රශ්නයකි.
බාලරාම්
උපාලි හිඳි අසුනෙන් නැගිට්ටේ කිසියම් ජීවයක් ලද්දෙක් මෙනි.
කියන්නේ ගෞරවී ජුවලර්ස්? උපාලි යළි අසයි.
හ්ම්.. උපාලි එයාලව දන්නවද?


මුදලාලියි පවුලේ සේරමයි මැරුණයි කියලා තමයි අපට ආරංචි වුණේ. මුදලාලි හරිම හොඳ මනුස්සයා. හැමෝම වගේ මිනිහා ගැන දුක් වුණා. අපේ එවුන්ගේ මෝඩ වැඩ.
ගැන දැං කතා කරලා වැඩක් නෑ උපාලි. වාසනාවකට පවුලේ බාල දුව වසන්ති ඉතුරු වුණා. එයා තමයි මගේ බිරිඳ.
එදා කෝලහාල වෙලාවේ මාත් හිටියේ ටවුන් එකේ. බාලා මුදලාලි අපේ තාත්තගේ හොඳ යාළුවා. එයාලට කරදර බලන්න යනකොට ඔක්කොම සිද්ධ වෙලා ඉවරයි


ඒත් මං ඇතුළේ සෝදිසි කරනකොට මැරයන්ට අහු නොවුණු රත්‍රං තොගයක් හම්බු වුණා. මං සද්ද නොකර ඒක ගෙදර ගෙනාවා. හොරකමකට නෙවෙයි. මුදලාලි හම්බු වුණාම දෙන්න. කලබොල වෙයි කියලා අපේ තාත්තටවත් කිව්වේ නෑ. ඒක ගෙයි මිදුලේ වල දැම්මා. ඒත් මං මගේ හිතෙන් පුදුම වදයක් වින්දේ. දැං රත්‍රං ටික ඔයාගේ බිරිඳට දෙන්න පුළුවං


වේළු ගේ මුහුණේ වූ හැඟීම තේරුම් ගැනීමට උපාලි සමත් වූයේ නැතවේළුගේ ප්‍රශ්න දැං ඉවරයිනේ... දැං හිනා වෙලා ඉන්න. උපාලිගෙන් දිස් වූයේ කවදාවත් නැති උද්‍යෝගයකි. ඔහුගේ දීප්තිමත් දෑස දෙස බැලූ වේළු තරයේ ඔහුව බදා ගත්තේ ශබ්ද නගා හඬමිනිවේළු හැඬුවේ සතුටට විය යුතු බව උපාලි තීරණය කළේය.

=========================================================================


රත්‍රං ටික වසන්තිට භාර දුන් උපාලි ගෙදර ආවේ නිම් හිම් නැති සතුටකිනි. ඔහු කලකට පසු දරුවන් දෙදෙනා සමඟ හිතේ හැටියට විනෝද විය. වේලුගේ පුතුගේ සැත්කම සාර්ථකව සිදු විය. සමන්, උපාලි හා වේලු බොහෝ සතුටින් සිටිනු කලකට පසු දක්නට ලැබුණි. එහෙත් වේලුගේ හිතේ තිබුණු බිය තාමත් තියෙන බව සමන් හා උපාලි ගේ ඇස් වලට හසු වූයේ නැත.

=========================================================================


කදිරවේළු  මහත්තයා මේ ලියුම මහත්තයට දෙන්න කීව්වා.
කෝ දැං  වේළු
හදිසි ගමනක් යනවා කියලා ගියා.
උපාලි,


මට සමා වෙන්න. මට ඔබට මුහුණ දීමට අපහසු කමක් ඇත. එහෙත් මා ඔබට වරදක් නොකළ බව කිව යුතුය. පුතාගේ ඔපරේෂන් එකට සල්ලි නැතුව ඉන්න කොට කොටියෙක් මට යෝජනා කළා ඔත්තු සපයන්න කියලා. ලොකු මුදලක් දෙන්නම් කිව්වා. මං එකඟ වෙන්න තීරණය කරලා ඉන්න කොටයි ඔයා මට සල්ලි දුන්නේ. මට දැං මාවම පිළිකුල්. මං ගැන හොයන්න එපා!


මීට වේළු!     =============================================================================================================

වේළු නගරයෙන් පිට වෙන්න කලිං ඔහුව හමු වෙන්න උපාලි තීරණය කළා. උපාලිට පුළුවං වුණා වේළුව හමුවෙන්න. වෙලාවෙ  වේළුගේ ඇස් දෙකේ තිබුණු අසරණ බව මීට කලිං කවදාවත් උපාලි දැකලා තිබුණේ නෑ. මේ පාරත්  වේළු උපාලිව බදාගෙන හැඬුවා. හැබැයි මේ පාර හීන් කෙඳිරිල්ලක්, සුසුමක් එක්ක කඳුළු බිංදු දෙකක්....

                                                                           ~~~
අවසානයි~~~~